[เสียงดนตรี] สวัสดีครับ นักเรียนทุกคน คุณครูชื่อครูสนธิ พลชัยยา นะครับ วันนี้นะครับ คุณครูจะสอนเนื้อหาสนุก ๆ นะครับ ในหนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ ก็คือหนังสือวิทยาศาสตร์กายภาพเล่ม 1 เล่มนี้นะครับ โดยวันนี้นะครับ คุณครูจะสอนเนื้อหาในบทที่ 1 จะเป็นเรื่องของอากาศครับผม ทีนี้ในอากาศนะครับ ก็จะมีเนื้อหาแบ่งออกเป็น 5 หัวข้อย่อยนะครับ โดยเนื้อหาที่ครูจะสอนในวันนี้จะเป็นหัวข้อ 1.1 ก็คือองค์ประกอบในอากาศนั่นเอง แต่ก่อนที่เราจะเริ่มเรียนครูก็มีคำถามมาถามนักเรียนนะครับ เอ๊ะ ว่าทำไมเราจะต้องเรียนเรื่องอากาศและก็องค์มีความสำคัญและเกี่ยวข้องกับชีวิตของเราอย่างไร นักเรียนลองตอบอยู่นะครับ เป็นอย่างไรครับ ได้คำตอบหรือยัง เชื่อว่านักเรียนหลายคนน่าจะได้คำตอบแล้วนะครับ ว่าทำไมเราจะต้องเรียนเรื่องอากาศและก็องค์ประกอบในอากาศ ซึ่งนักเรียนหลาย ๆ คนอาจจะมีคำตอบให้ ๆ กับครูนะครับ ก็คืออากาศสิ่งที่อยู่ใกล้ตัวเรานะครับ อากาศอยู่รอบ ๆ ตัวเรา ส่วนองค์ประกอบในอากาศนะครับ ก็ประกอบด้วย แก๊สหลายชนิดนะครับ ที่มีความสำคัญทั้งกับตัวเราและก็สามารถเอาไปประยุกต์ใช้ในชีวิตประจำวันได้ด้วย ด้วยเหตุนี้แหละครับ เราก็เลยจำเป็นที่จะต้องมาเรียนรู้เรื่องของอากาศ และความสำคัญอีกอย่างหนึ่งนะครับ เนื่องจากอากาศนี่อยู่รอบ ๆ ตัวเราใช่ไหมครับ เพราะฉะนั้นนะครับ ขออากาศอยู่รอบตัวเรานี่เวลาที่เราทำกิจกรรมอะไรก็ตาม เราก็จะต้องระมัดระวังไม่ให้เกิดมลพิษในอากาศใช่ไหมครับ เพราะถ้าเกิดมลพิษในอากาศแล้วอาจจะส่งผลเสียต่อสุขภาพของเราด้วยนะครับ นี่แหละครับ อากาศมีความสำคัญมาก และองค์ประกอบในอากาศก็สำคัญ เราเลยต้องมาเรียนรู้กันครับ ทีนี้ก่อนที่จะเริ่มนะครับ คุณครูก็อยากจะทบทวนก่อน เกี่ยวกับเรื่องของการจำแนกสาร นักเรียนจำได้ไหมครับ ว่าถ้าเราจำแนกสารนี่โดยใช้ความบริสุทธิ์ของสารเป็นเกณฑ์ เราจะจำแนกได้เป็นสารบริสุทธิ์นะครับ แล้วก็สารผสม สารบริสุทธิ์ประกอบด้วย ธาตุและสารประกอบ ส่วนสารผสมนะครับ ประกอบด้วย ประกอบสารละลายคอลลอยด์แล้วก็แขวนลอย นักเรียนบอกครูได้ไหมครับ ว่าจัดอยู่ในกลุ่มใด อากาศเป็นสารบริสุทธิ์หรือสารผสม อากาศเป็นธาตุหรือสารประกอบ หรืออากาศเป็นสารละลายคอลลอยด์หรือแขวนลอย ตอบได้ไหมเอ่ย เดี๋ยวครูจะเฉลยนะครับ อากาศนะครับ จัดเป็นสารผสมนะครับ เพราะว่าอากาศเป็นสาร ทีนี้ทำไมอากาศถึงเป็นสารละลายครับ อากาศเป็นสารละลายเพราะอากาศประกอบด้วยแก๊สหลาย ๆ ชนิดนะครับ ผสมรวมกันอยู่นะครับ โดยอนุภาคของแก๊สนี้มีขนาดเล็กมากเลย เล็กกว่า 10 กำลัง -7 เซนติเมตรนะครับ ผสมรวมกันอยู่เป็นเนื้อเดียวกัน เพราะฉะนั้น อากาศเป็นสารละลายครับ ครูบอกว่าในอากาศมีแก๊สหลายชนิดผสมกันอยู่อยากจะรู้ว่าในอากาศมีแก๊สอะไรบ้าง และมีปริมาณเท่าไหร่ถ้าอยากรู้เดี๋ยวเรามาดูกันครับ จากหน้าจอนะครับ นักเรียนก็คงจะเห็นปริมาณของแก๊สต่าง ๆ ในอากาศร้อยละโดยปริมาตร จะเห็นว่าแก๊สไนโตรเจนนี้มีเยอะสุดเลยนะครับ มีประมาณ 78 เปอร์เซ็นต์ รองลงมา ก็คือแก๊สออกซิเจน มีประมาณ 21 เปอร์เซ็นต์ ส่วนแก๊สอื่น ๆ นะครับ ก็อย่างเช่น แก๊สอาร์กอน แก๊สฮีเลียม แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ รวมกันก็ประมาณ 1 เปอร์เซ็นต์ ทีนี้นักเรียนยังจำเนื้อหาในเรื่องของสารละลายได้นี่คุณครูบอกว่าอากาศเป็นสารละลายใช่ไหมครับ ยังจำเนื้อหาได้เนี่ยนักเรียนบอกครูได้ไหม ว่าแก๊สชนิดใดเป็นตัวทำละลาย และแก๊สชนิดใดเป็นตัวละลาย จำกันได้อยู่ใช่ไหมครับ จากข้อมูลที่ครูให้นี้จะเห็นว่าแก๊สไนโตรเจนมีปริมาณเยอะที่สุดเลยในอากาศ แสดงว่าแก๊สไนโตรเจนเป็นตัวทำละลาย ส่วนแก๊สอื่น ๆ เป็นตัวละลายครับผม ทีนี้นักเรียนก็ได้รู้แล้วนะครับ ว่าในอากาศมีแก๊สอะไรบ้าง ทีนี้แก๊สแต่ละชนิดในอากาศนี่มีสมบัติหรือว่ามีความสำคัญอย่างไร เดี๋ยวเรามาดูกันนะครับ คุณครูขอต้นจากแก๊สไนโตรเจนก่อนเลย เพราะแก๊สไนโตรเจนมีเยอะที่สุดในอากาศครับ ไนโตรเจนนะครับ ไม่มีสีไม่มีกลิ่น เมื่อมนุษย์หายใจวันนี้จะเคลื่อนที่ผ่านเข้าและออกจากปอด โดยไม่ทำปฏิกิริยาเคมีกับสารใดในร่างกายครับ รองลงมานะครับ ก็คือแก๊สออกซิเจนนะครับ แก๊สออกซิเจนนี้มีความจำเป็นต่อสิ่งมีชีวิตมากเลยนะครับ เพราะว่าเมื่อมนุษย์และสัตว์หายใจเอาแก๊สออกซิเจนเข้าสู่ร่างกาย แก๊สออกซิเจนจะทำปฏิกิริยาเคมีกับสารอาหาร แล้วให้พลังงานที่จำเป็นสำหรับการดำรงชีวิตครับ นอกจากนี้นะครับ ออกซิเจนนะครับ ก็มีส่วนสำคัญในปฏิกิริยาเคมีที่เกิดขึ้นในชีวิตประจำวันด้วย เช่น การเผาไหม้ การเกิดสนิม แก๊สต่อไป ก็คือแก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ไม่มีสีไม่มีกลิ่น เป็นผลิตภัณฑ์จากปฏิกิริยาระหว่างสารอาหารกับแก๊สออกซิเจน จำได้ไหมครับ เมื่อสักครู่คุณครูบอกว่าถ้าเราหายใจเอาแก๊สออกซิเจนเข้าไปนี่ แก๊สออกซิเจนจะทำปฏิกิริยาเคมีกับสารอาหารในร่างกายเราให้พลังงาน นอกเหนือจากพลังงานแล้วนะครับ ก็ให้คาร์บอนไดออกไซด์เป็นผลิตภัณฑ์ด้วยนะครับ คาร์บอนไดออกไซด์ที่เป็นผลิตภัณฑ์นี้แหละครับ ก็เป็นสารตั้งต้นที่สำคัญในกระบวนการสังเคราะห์ด้วยแสงของพืชนะครับ แก๊สต่อไปนะครับ ก็คือแก๊สอาร์กอน คำว่า "อาร์กอน" ในภาษากรีกมีความหมายว่า ขี้เกียจ เฉื่อยชา นักเรียนคงไม่ได้ประพฤติตัวเหมือนอาร์กอนใช่ไหมครับ อาร์กชอนนะครับ มีความหมายว่าขี้เกียจเฉยชาซึ่งสอดคล้องกับความไม่ว่องไวต่อปฏิกิริยาเคมีของแก๊สเช่นเดียวกันนะครับ แก๊สฮีเลียมก็เหมือนกันกลอนเมื่อหายใจเอาแก๊สอาร์กอนแก๊สฮีเลียมเข้าไปในร่างกายนี่ แก๊สเหล่านี้จะไม่เกิดปฏิกิริยาเคมีใด ๆ นะครับ ในร่างกาย เอ๊ะ นักเรียนอาจจะสงสัยว่าถ้าอย่างนั้นแก๊สอาร์กอนกับแก๊สฮีเลียมมีความสำคัญอย่างไร แก๊สอาร์กอนกับแก๊สฮีเลียมมีความสำคัญนะครับ ซึ่งเดี๋ยวพอนักเรียนไปเรียนรู้เกี่ยวกับเรื่องการนำอากาศไปใช้ประโยชน์นี่ นักเรียนจะรู้เองว่าแก๊สอาร์กอนและแก๊สฮีเลียมสำคัญอย่างไร ตรงนี้ครูติดไว้ก่อนยังไม่บอกครับผม ทีนี้นะครับ นอกจากแก๊สต่าง ๆ ที่คุณครูได้พูดไปแล้วนี่ในอากาศนะครับ ก็ยังมีความชื้นความชื้นเกิดจากอะไรครับ ความชื้นเกิดจากไอน้ำที่อยู่ในอากาศไอ้น้ำคืออะไร ล่ะ ไอน้ำนะครับ เป็นแก๊สที่ไม่มีสีไม่มีกลิ่น มองไม่เห็นด้วยตาเปล่านะครับ แต่ไอ้สิ่งที่เรามองเห็นเช่นเมฆหมอกไม่ใช่ไอน้ำนะครับ แต่ว่าเป็นละอองน้ำขนาดเล็กที่เกิดจากการควบแน่นของไอน้ำ ทีนี้อากาศแต่ละบริเวณมีไอน้ำเป็นอย่างไรล่ะ อากาศบริเวณนะครับ มีไอน้ำแตกต่างกันนะครับ เพราะฉะนั้น ในการวิเคราะห์อากาศนี้เราเลยต้องเอาเลยต้องเอาไอน้ำออกจากอากาศก่อนนะครับ ซึ่งเราเรียกอากาศที่ไม่มีไอน้ำผสมนี่อยู่เรียกว่า "อากาศแห้ง" ครับผม คุณครูบอกว่าในอากาศมีแก๊สไนโตรเจนอยู่ประมาณร้อยละ 70 ออกซิเจนร้อยละ 21 อันนี้ก็คือการวิเคราะห์จากอากาศแห้ง ก็คืออากาศที่ไม่มีไอน้ำอยู่ครับ ทีนี้นะครับ นักเรียนอาจจะสงสัยว่า เอ๊ะ แล้วแก๊สต่าง ๆ ในอากาศเป็นธาตุหรือสารประกอบอยู่ในรูปอะตอมหรืออยู่ในรูปโมเลกุล เดี๋ยวเรามาดูกันครับ จากหน้าจอนี้นักเรียนเห็นไหมคำว่าครูแบ่งกลุ่มของแก๊สออกเป็น 3 กลุ่ม ซึ่งถูกแบ่งกลุ่มตามสีเห็นไหมครับ มีสีเขียว มีสีม่วง แล้วก็มีสีเหลือง จากกลุ่มของแก๊สที่คุณครูแบบนี้นักเรียนคิดว่าครูใช้เกณฑ์อะไรในการแบ่งครับ เดี๋ยวเรามาดูกันนะครับ ว่าครูใช้เกณฑ์อะไรในการแบ่ง ถ้าเราอยู่ในแนวนอนนะครับ ดูในแถวบนเห็นว่าแก๊สที่อยู่แถวบนนี่ประกอบด้วยธาตุแค่ชนิดเดียวเองนะครับ อย่างเช่น แก๊สตัวแรกนะครับ ก็คืออาร์กอน ตัวที่ 2 ก็คือฮีเลียมตัวที่ 3 นะครับ ก็มีแค่ไนโตรเจนอย่างเดียวและตัวที่ 4 ก็มีออกซิเจนอย่างเดียวนะครับ เพราะฉะนั้นนะครับ สารที่ประกอบด้วย ธาตุนิดเดียวนี่เขาเรียกว่าถ้าครับ ส่วนแถวล่างนะครับ เห็นว่าประกอบด้วย ธาตุมากกว่า 1 ชนิดนะครับ ซึ่งจากสูตรเคมีนะครับ ที่เป็น CO แล้วก็ห้อย 2 นี่ จะเห็นว่าประกอบด้วย ธาตุคาร์บอนนะครับ C คือคาร์บอนนะครับ ส่วนโอก็คือเพราะฉะนั้น สารที่ประกอบด้วย ธาตุมากกว่าหนึ่งชนิดเรียกว่าสารประกอบครับผม เมื่อสักครู่นะครับ เราดูในแนวนอนดูในแนวตั้งนะครับ แนวตั้งนะครับ ถ้ากลุ่มแรกนะครับ ก็คืออาร์กอนกับฮีเลียมนี่ เห็นว่าประกอบด้วย ธาตุแค่อะตอมเดี่ยวนะครับ เพราะฉะนั้น ภาพเหล่านี้อยู่ในรูปของอะตอม แต่ถ้าเป็นแนวตั้งที่อยู่ฝั่งขวามือนะครับ เห็นไหมครับ ว่าตัวแต่ N จะห้อย 2 แสดงว่าแก๊สไนโตรเจนประกอบด้วย อะตอมของธาตุไนโตรเจน 2 ตัวใช่ไหมครับ เพราะฉะนั้นนะครับ ธาตุที่ประกอบด้วย อะตอมมากกว่า 1 ตัวและเราเรียกว่า "โมเลกุล" นะครับ ออกซิเจนก็เช่นกันนะครับ ออกซิเจนก็ห้อย 2 แสดงว่าแก๊สออกซิเจนประกอบด้วย อะตอมของธาตุออกซิเจน 2 ตัวนะครับ แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ก็เช่นกันนะครับ ประกอบด้วยอะตอมของธาตุคาร์บอน 1 ตัวนะครับ แล้วก็อะตอมของธาตุออกซิเจน 2 ตัวนะครับ แสดงว่ามี 3 อะตอม เพราะฉะนั้น แก๊สคาร์บอนไดออกไซด์ก็อยู่ในรูปของโมเลกุลเช่นกันครับ ทีนี้ข้อสังเกตนะครับ จะเห็นว่าแก๊สที่เป็นธาตุนะครับ อาจจะอยู่ในรูปของอะตอมหรือโมเลกุลก็ได้ แต่แก๊สที่เป็นสารประกอบนะครับ รูปของโมเลกุลเท่านั้นครับผม หรือนะครับ บางคนนี้ถ้าดูจากสูตรเคมีอาจจะมองภาพไม่ค่อยชัด เพราะฉะนั้น ครูก็มีแบบจำลองอะตอมและโมเลกุลของธาตุและสารประกอบครับ ถ้าสมมติว่าทรงกลม 1 ทรงกลมนี่แทนอะตอมของธาตุนะครับ เพราะฉะนั้น ถ้าเราเขียนถ้าเราเขียนภาพที่อยู่ในรูปอะตอมก็จะมีทรงกลมแค่ทรงกลมเดียวนะครับ ถ้าเราเขียนภาพที่อยู่ในรูปของโมเลกุลก็จะต้องมีทรงกลมมากกว่า 1 ทรงกลมนะครับ แล้วก็ทรงกลมแต่ละทรงกลมจะต้องมีสีเดียวกัน เพื่อแสดงให้เห็นว่ามาจากธาตุชนิดเดียวกันนะครับ แต่ถ้าเป็นสารประกอบนะครับ เราก็จะแทนด้วยทรงกลมมากกว่า 1 ทรงกลม แล้วก็ส่งกลุ่มก็จะต้องมีสีมากกว่า 1 สีนะครับ เพื่อแสดงให้เห็นว่ามาจากธาตุมามากกว่า 1 ชนิดครับผม ไม่ยากเลยนะ ตอนนี้นะครับ นักเรียนน่าจะมีความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องของภาพสารประกอบตอบและโมเลกุล แล้ว เพราะฉะนั้น เรามาทำแบบฝึกหัดกันครับ เพื่อทดสอบความเข้าใจฝึกหัดนะครับ ก็คือสารเคมีต่อไปนี้นะครับ เป็นแก๊สที่อาจพบในอากาศ จงระบุว่าสารต่อไปนี้อยู่ในรูปอะตอมหรือโมเลกุล และเป็นธาตุหรือสารประกอบ โดยให้เขียนเครื่องหมายถูกลงในช่องว่าง อย่างเช่นตัวอย่างนะครับ แก๊สไฮโดรเจนนะครับ สูตรเคมีก็คือ H ห้อย 2 นะครับ ถ้าเราดูจากสูตรเคมีนี้จะเห็นว่ามีตัวเลขห้อย 2 การที่มีตัวเลขห้อย 2 นี่แสดงว่ามีอะตอมมากกว่า 1 อะตอม แสดงว่าเป็นโมเลกุลนะครับ ทีนี้ดูนะครับ จากสูตรเคมีนะครับ จะเห็นว่าแก๊สไฮโดรเจนประกอบด้วย ธาตุแค่ชนิดเดียว เพราะฉะนั้น จึงจัดเป็นธาตุครับ ส่วนข้ออื่นคุณครูอยากให้นักเรียนลองทำก่อน แล้วถ้าใครทำเสร็จแล้วนะครับ ก็เดี๋ยวมาดูเฉลยพร้อมกัน แต่ถ้าใครยังทำไม่เสร็จนะครับ ให้หยุดวิดีโอไว้ก่อนนะครับ พอทำเสร็จแล้วก็ค่อยเปิดไปดู ห้ามโกงนกันเลยนะครับ โอเคตอนนี้ทำเสร็จกันแล้วใช่ไหมครับ ถ้าทำเสร็จนะครับ มาดูเฉลยดูสิว่าทำได้เหมือนคุณครูหรือเปล่า อันนี้ก็คือเฉลยนะครับ เป็นอย่างไรครับนักเรียน ตอบถูกไหมเอ่ย ใครตอบถูกนะครับ ถือว่าเก่งมาก ๆ เลยแต่ถ้าใครยังตอบไม่ถูกนะครับ ลองไปดูนะครับ ว่าเราผิดพลาดตรงไหนนะครับ แล้วก็ถ้ายังไม่เข้าใจ ก็สามารถกลับไปทบทวนบทเรียนได้ ก็ได้เรียนเนื้อหากันไปเยอะพอสมควรเลย เพราะฉะนั้นก่อนที่คุณครูจะจบบทเรียนนี้ คุณครูก็ขอสรุปเนื้อหาก่อนครับ อันแรกเลยนะครับ อากาศเป็นสารผสม เพราะอากาศประกอบด้วย แก๊สหลายชนิดนะครับ อย่างเช่น แก๊สไนโตรเจน แก๊สอาร์กอน นะครับ ที่ประกอบด้วย ธาตุเพียงชนิดเดียวจัดเป็นภาพส่วนสารที่ประกอบด้วย ธาตุมากกว่า 1 ชนิดจัดเป็นสารประกอบครับ แก๊สในอากาศมีทั้งธาตุ สารประกอบนะครับ โดยธาตุอาจอยู่ในรูปอะตอมหรือโมเลกุล ส่วนสารประกอบจะอยู่ในรูปของโมเลกุลเท่านั้น เป็นอย่างไรบ้างครับ เรื่ององค์ประกอบในอากาศ ไม่ยากเลยนะครับ อย่างไรพอนักเรียนดูคลิปนี้จบแล้วก็อย่าลืมกลับไปทบทวนเนื้อหาในหนังสือเรียนด้วย รวมถึงทำแบบฝึกหัดเพิ่มเติมด้วย และก็ครั้งหน้านะครับ เราจะมาลงลึกเกี่ยวกับเรื่องของอะตอม สำหรับวันนี้สวัสดีครับ [เสียงดนตรี]